Πολλοί λένε ότι το μυαλό είναι ένας μυς. Κι όπως τους υπόλοιπους, πρέπει κι αυτόν να τον γυμνάζεις! Τρόποι υπάρχουν πολλοί. Αν συνδυάζουν και την αίσθηση του παιχνιδιού, ακόμη καλύτερα!
Με έναν αντίπαλο ή πολλούς, ακόμη και χωρίς αντίπαλο, με κάρτες, πιόνια, χάντρες ή κουμπιά, τα πνευματικά παιχνίδια στην οξύνοια, στρατηγική & συνδυαστική σκέψη, παρατηρητικότητα και υπολογιστική ισχύ. Βοηθούν ακόμη στην αποβολή του στρες της καθημερινότητας, στην ευεξία, την χαλάρωση και τη διαύγεια του νου.
Έχουμε συγκεντρώσει μερικά από τα καλύτερα mindgames, παιχνίδια δηλαδή που χρησιμοποιούν το μυαλό, το καθένα με την δική του ιστορία επάνω στη Γη, που πολλές φορές χάνεται στα βάθη των χρόνων… Έχουν, άλλωστε, προέλευση από όλες τις γωνιές του πλανήτη. Ας τα δούμε:
Σκάκι
Πολλές χώρες και αρχαίοι πολιτισμοί διεκδικούν την καταγωγή του σκακιού. Η επικρατέστερη θεωρία αναφέρει ότι μας ήρθε σε πρώιμη μορφή από την Ινδία, περίπου τον 7ο αιώνα μ.Χ., αν και η αλήθεια είναι ότι παίζεται σε διάφορες παραλλαγές εδώ και χιλιάδες χρόνια σε πολλά σημεία του πλανήτη.
Στη σύγχρονη μορφή του -ή, τέλος πάντων, πολύ κοντά σε αυτήν- το σκάκι μεταλαμπαδεύτηκε από τους Πέρσες στους Άραβες, οι οποίοι το εξέλιξαν όπως το γνωρίζουμε σήμερα και από εκεί μεταφέρθηκε στην Ευρώπη περίπου τον 15ο αιώνα μ.Χ.
Από τον 19ο αιώνα και μετά άρχισε να γίνεται ιδιαίτερα δημοφιλές παιχνίδι, με τη διοργάνωση αγώνων, την έκδοση συγγραμμάτων στρατηγικής και τη δημιουργία τακτικών με μολύβι και χαρτί. Τον 20ό αιώνα, το άθλημα απέκτησε και τη δική του διεθνή Ομοσπονδία!
Στις μέρες μας, το σκάκι παίζεται και από μηχανές (ηλεκτρονικούς υπολογιστές), ενώ στην ιστορία έχει μείνει και η μεγάλη σκακιστική μάχη του Ρώσου grand master Γκάρι Κασπάροφ με τον υπολογιστή Deep Blue.
Τα οφέλη του σκακιού στην ενίσχυση των νοητικών λειτουργιών και των επιμέρους διεργασιών του εγκεφάλου είναι αναρίθμητα: Μπορεί να επηρεάσει θετικά τη δημιουργικότητα, την αναλυτική και στρατηγική σκέψη, την ικανότητα επίλυσης προβλημάτων, ενώ κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού εξασκούνται ταυτόχρονα και τα 2 ημισφαίρια του εγκεφάλου!
Γκο
Το γκο είναι επίσης καταγόμενο από την Ασία και πιο συγκεκριμένα την Κίνα. Ο μύθος λέει ότι επινοήθηκε από τον Κινέζο αυτοκράτορα Γιάο περίπου το 2000π.Χ.
Ο αυτοκράτορας ήθελε να διδάξει τον γιό του Ντανζού πειθαρχία, συγκέντρωση και ισορροπία. Άλλοι μύθοι περιγράφουν Κινέζους στρατηγούς που χρησιμοποιούσαν πέτρες για να εξασκούν διάφορες στρατηγικές επίθεσης.
Πράγματι, το γκολ στην Κίνα θεωρείται το παιχνίδι των αριστοκρατών και μια από τις 4 τέχνες (γκο, καλλιγραφία, ζωγραφική και guqin -δηλαδή ένα επτάχορδο δεξιοτεχνικό μουσικό όργανο της κινεζική παράδοσης). Εκείνες τις 4 τέχνες έπρεπε να κατέχει κάποιος για να θεωρείται μορφωμένος.
Το γκο παίζεται σε ένα ταμπλό με άσπρα και μαύρα πούλια που προσομοιάζουν σε “ντάμες” και σκοπός του κάθε παίκτη είναι να περικυκλώσει και να “φυλακίσει” τα πούλια του αντιπάλου, προστατεύοντας παράλληλα τα δικά του.
Είναι πάρα πολύ ενδιαφέρον το γεγονός ότι οι διαβαθμίσεις σχετικά με το επίπεδο και την αυθεντία των παικτών, κάτι σαν την παγκόσμια κατάταξη, μοιάζουν με αυτές των πολεμικών τεχνών.
Το σπουδαιότερο ιστορικά παιχνίδι του αθλήματος μέχρι και σήμερα, θεωρείται το παιχνίδι ανάμεσα σε 2 Ιάπωνες αυθεντίες του παιχνιδιού που ξεκίνησε στις 16 Οκτωβρίου του 1933 και τελείωσε 19 Ιανουαρίου του 1934!
Πόκερ
Η πρώτη καταγραφή για κάποιο παιχνίδι με κάρτες που οι κανόνες του να θυμίζουν πόκερ, έχει γίνει ήδη από τον 13ο αιώνα στην Ευρώπη. Το όνομα του πόκερ φέρεται να προέρχεται από το Γερμανικό παιχνίδι Pochspiel (Πόκσπιλ) ή το Γαλλικό Poque (Πόκα). Παρ’ όλα αυτά, κανείς δεν φαίνεται να γνωρίζει τις ακριβείς καταβολές του, είτε χρονολογικά είτε πολιτιστικά.
Κάποια πρώιμη παραλλαγή του πόκερ προέκυψε περίπου τον 18ο αιώνα, όταν οι Ευρωπαίοι άποικοι το έφεραν μαζί τους και το διέδωσαν στη Βόρεια Αμερική, ενώ τον 19ο αιώνα, στα ποταμόπλοια του Μισσισιπή, διεξήχθησαν οι πρώτοι αγώνες με την μορφή τους να μοιάζει σε μεγάλο βαθμό σε αυτήν που γνωρίζουμε έως και σήμερα.
Στις μέρες μας πλέον, υπάρχουν αρκετές παραλλαγές, η καθεμία με τους δικούς της επιμέρους κανόνες, με την πιο διαδεδομένη να είναι η έκδοση Texas Hold’Em. Πλέον το πόκερ εκπροσωπείται διεθνώς από την Παγκόσμια Ομοσπονδία Πόκερ, ενώ το ίδιο το άθλημα διεξάγεται παντού στον κόσμο σε φυσικές ή και online έδρες.
Επιστημονικά, το πόκερ συνδέεται ευθέως με την μείωση των πιθανοτήτων προσβολής του εγκεφάλου από την νόσο Αλτσχάιμερ κι επιπλέον, έχει αποδειχθεί ότι βοηθάει στην όξυνση της εστίασης και του βάθους πεδίου της σκέψης.
Μανκάλα
Το παιχνίδι μανκάλα δεν είναι ιδιαίτερα γνωστό, έχει όμως τη δική του ιδιαίτερη ιστορία. Δεν θεωρείται απλώς ένα επιτραπέζιο παιχνίδι, αλλά ένα ολόκληρο γενεαλογικό δέντρο παιχνιδιών που διαμορφώθηκαν πάνω στην λογική “μέτρα και αιχμαλώτισε” -ή, αλλιώς, “μέτρα και κάνε δικό σου”- και ακολούθησαν τη μετανάστευση των ανθρώπων εδώ και χιλιάδες χρόνια, από την Αφρική έως την Μέση Ανατολή και την Ινδία, στα Βαλκάνια και την Βαλτική και μεταγενέστερα από το Πράσινο Ακρωτήρι έως τον Αμερικάνικο Νότο.
Οι ρίζες του μανκάλα, σύμφωνα με ιστορικούς και μελετητές, χάνονται στις απαρχές του ανθρώπινου πολιτισμού, ενώ τα πρώτα ευρήματα του παιχνιδιού ανάγονται στο 6000 π.Χ. στην περιοχή της σημερινής Ιορδανίας!
Το μανκάλα παίζεται σε μία τάβλα που φέρει 2 ή 4 σειρές από τρύπες, ενώ ως πούλια μπορούν να χρησιμοποιηθούν βόλοι, χάντρες, ακόμη και σπόροι ή πέτρες! Οι παραλλαγές του παιχνιδιού είναι χιλιάδες και ως ταμπλό για το παιχνίδι μπορεί να χρησιμοποιηθεί ακόμη και το έδαφος, σκάβοντας μικρές τρύπες σε ευθεία διάταξη!
Το παιχνίδι μανκάλα, σε όλες του τις παραλλαγές, παίζεται από 2 παίκτες και σκοπός του παίκτη είναι να μετρήσει τα πούλια του αντίπαλου και να αιχμαλωτίσει όσα περισσότερα μπορεί, με συγκεκριμένους περιορισμούς κινήσεων ανάλογα με την παραλλαγή του.
Τα οφέλη του να παίζεις μανκάλα στις γνωστικές και ψυχολογικές λειτουργίες του ανθρώπου έχουν μελετηθεί από διεθνούς φήμης επιστήμονες όπως ο Φερνάντ Γκομπέ, χρησιμοποιώντας υπολογιστικά μοντέλα όπως το Chrest!
Εσύ με ποιο άθλημα θα ακονίσεις το μυαλό σου;
