Ο Ερνέστο Βαλβέρδε δεν πήγε ποτέ πάσο

προγνωστικα στοιχημα προβλεψεις προπονητης Μπαρτσελόνα Ερνέστο Βαλβέρδε

Αναλύουν οι Κωνσταντίνος Βορίλας, Αντώνης Σαλατέλλης

Ήταν μια ηλιόλουστη Τρίτη, αν και ο ίδιος το γνώριζε από το βράδυ της προηγούμενης Πέμπτης. Στη μακρινή Τζέντα, η Μπαρτσελόνα γνώρισε ήττα με 3-2 από μια κακή Ατλέτικο Μαδρίτης. Ήταν μια ήττα που του χρεώθηκε ως ταπεινωτική, σε μια διοργάνωση πρωτίστως εμπορική, χωρίς ουσιαστικό νόημα. Αποτέλεσε όμως την τελευταία σταγόνα για να παρθεί η απόφαση: Η Μπαρτσελόνα θα συνέχιζε χωρίς εκείνον. Ο Ερνέστο Βαλβέρδε αποτελεί πια παρελθόν από τον πάγκο των Μπλαουγκράνα.

Στις λίγες ημέρες μέχρι την ανακοίνωση του Κίκε Σετιέν ως νέου προπονητή της Μπαρτσελόνα, το μυαλό ταξίδεψε στις στιγμές του Βαλβέρδε στον πάγκο των Καταλανών. Ανάμεσα στα ουκ ολίγα “επιτέλους” των οπαδών της Μπαρτσελόνα που θυμούνται μόνο τα πρόσφατα, μένουν μερικές εντυπωσιακές νίκες απέναντι στη Ρεάλ Μαδρίτης και Ατλέτικο Μαδρίτης, 2 πρωταθλήματα La Liga κι ένα Copa del Rey, αλλά και 2… διαστημικές χρονιές του Λιονέλ Μέσι, του ποδοσφαιριστή που στα χρόνια του Βαλβέρδε είχε όλο και πιο πολύ πρωταγωνιστικό ρόλο στα χρόνια που ο Βάσκος οχύρωνε την ομάδα όλο και πιο πολύ γύρω του.

Έχει, βέβαια και 2 σοκαριστικούς αποκλεισμούς στο Champions League από Ρόμα κι από Λίβερπουλ να καταγράψει στα αρνητικά του ο Βαλβέρδε. Εκείνοι είναι που ετεροχρονισμένα του στερούν τη δουλειά. Πάντως, ο Τσινγκούρι δεν είναι αχάριστος και μετά την απομάκρυνσή του, χάρισε στην Μπαρτσελόνα τους μισθούς μέχρι το τέλος του συμβολαίου του, 18 μισθούς, μέχρι τον Ιούνιο του 2021, που ολοκληρωνόταν το συμβόλαιό του.

Η αρχή στον πάγκο της Μπαρτσελόνα: Δικαίωση μιας πορείας ετών

Ήταν περίπου πριν δυόμιση χρόνια, όταν οι ιθύνοντες της Μπάρτσα αποφάσισαν να δώσουν τα κλειδιά της ομάδας στον πιο αγαπητό Βάσκο στην Ελλάδα, τον Ερνέστο Βαλβέρδε. Η είδηση αυτή είχε ηχήσει τόσο ευχάριστα στους ποδοσφαιρόφιλους στην Ελλάδα, κυρίως τους φίλους του Ολυμπιακού. Ήταν όμως και μια πρώτης τάξεως έκπληξη σε παγκόσμιο επίπεδο: Για τον ίδιο τον Βαλβέρδε ήταν ένα τεράστιο άλμα για την καριέρα του. Ήταν το “μυρμήγκι” που έγινε βασιλιάς. Το διαβατήριο για την είσοδο του Τσινγκούρι στο κλειστό κλαμπ των ανθρώπων που έχουν δουλέψει ως παίκτες και ως προπονητές στην Μπαρτσελόνα ήταν κυρίως η δουλειά που είχε κάνει για μια τετραετία στη Μπιλμπάο.

Το αξιόλογο έργο, βέβαια, δεν αρκεί από μόνο του για να φέρει την απόλυτη επιτυχία, το μόνο ζητούμενο για ένα κλαμπ όπως η Μπαρτσελόνα. Πολλοί ήταν εκείνοι που θεώρησαν ως δικαίωση την πρόσληψη του “μυρμηγκιού” από τους Καταλανούς για το έργο που είχε δείξει στη Μπιλμπάο από το 2013 έως το 2017.

Πράγματι, οι Βάσκοι του Μπιλμπάο επί ημερών Βαλβέρδε απογειώθηκαν. Έπαιξαν ξανά στο Champions League μετά από 16 χρόνια απουσίας, έφτασαν στον τελικό του Κυπέλλου Ισπανίας το 2015 κόντρα στην Μπαρτσελόνα, την οποία νίκησαν λίγο καιρό μετά για το Ισπανικό Σούπερ Καπ, σε διπλά παιχνίδια, αφότου μάλιστα η Μπαρτσελόνα είχε στεφθεί Πρωταθλήτρια Ευρώπης. Η Μπιλμπάο κέρδισε εγχώριο τρόπαιο μετά από 31 χρόνια! Δεν ήταν και μικρό επίτευγμα…

Είναι σίγουρο ότι τα χρόνια στη Μπιλμπάο ήταν αυτά που του άνοιξαν το δρόμο για την επιστροφή στη Βαρκελώνη. Όμως, ο Ερνέστο είχε από πριν δείξει ότι αξίζει σεβασμού ως προπονητής. Η πορεία της Εσπανιόλ του έως τον τελικό του Κυπέλλου UEFA το 2007, στον οποίο έχασε από τη Σεβίλλη με 3-1 στα πέναλτι (κανονικός αγώνας 1-1, παράταση 2-2) υπήρξε η πρώτη του μεγάλη επιτυχία, σε διεθνές επίπεδο, που τον ανέβασε… ράφι ως προπονητή στο παγκόσμιο ποδοσφαιρικό στερέωμα.

Κοιτώντας πίσω, εκείνη η Εσπανιόλ ήταν η πιο low budget ομάδα του Βαλβέρδε, αλλά και η μοναδική ως σήμερα από οσες έχει προπονήσει, που έχει καταφέρει να παίξει σε τελικό ευρωπαϊκής διοργάνωσης!

Η μεταπήδηση στον Ολυμπιακό για μία σεζόν (2008-2009) δεν ήταν τελικά παρά ένα μικρό, ενδιάμεσο βήμα για την εκτόξευση της καριέρας του. Ξεκίνησε με… αναποδιές λόγω του αποκλεισμού από τους ομίλους του Champions League (από την Ανόρθωση), όμως η πρώτη του επαφή με τον πρωταθλητισμό πήγε άψογα: Κατέκτησε το νταμπλ εντός Ελλάδος εκείνη τη σεζόν, με τρόπο εντυπωσιακό.

Ακολούθησε το κακό διάλειμμα στη Βιγιαρεάλ, μέχρι την επιστροφή του στον Ολυμπιακό για δύο χρονιές, όπου και λατρεύτηκε τόσο λόγω απόδοσης της ομάδας όσο και λόγω προσωπικότητας εντός και εκτός γηπέδων. Η Βαλένθια ήταν η τελευταία ομάδα που προπόνησε για μια σεζόν (2012-2013), πριν επιστρέψει στην ομάδα που τον ανέδειξε, την Αθλέτικ Μπιλμπάο.

Μπαρτσελόνα, η μεγαλύτερη πρόκριση μιας low profile καριέρας

Για οποιοδήποτε προπονητή η ανάληψη της τεχνικής ηγεσίας της Μπαρτσελόνα αποτελεί πρόκληση. Ιδίως την τελευταία δεκαπενταετία, η Μπαρτσελόνα έχει γιγαντωθεί ακόμα περισσότερο και οι απαιτήσεις είναι αυξημένες όσο ποτέ. Για τον Βαλβέρδε ήταν η πιο σημαντική πρόκληση της καριέρας του, αν όχι και της ζωής του. Γι’ αυτό, το σκέφτηκε πολύ καλά και πολλές φορές πριν πει το “ναι”.

Ο Ερνέστο είχε κληθεί ήδη από τους Μπλαουγκράνα το 2013 και το 2014, για να αντικαταστήσει τους Τίτο Βιλανόβα και Τάτα Μαρτίνο αντίστοιχα, όμως δεν ένιωθε ακόμα έτοιμος για το μεγάλο βήμα. Το καλοκαίρι του 2017 τελικά δεν μπόρεσε να πει όχι στην πρώην ομάδα του. Το φλερτ με την Μπαρτσελόνα είχε συμπληρώσει ήδη 5 χρόνια και οι αποτυχίες της Μπαρτσελόνα να γίνει ξανά ανταγωνιστική στο Champions League ήταν συνεχόμενες.

Άλλωστε, ο Βάσκος τελικά κλήθηκε να αναλάβει την Μπάρτσα από το Λουίς Ενρίκε στο momentum μετά από μια αποτυχημένη σεζόν που έβρισκε την Μπαρτσελόνα χωρίς εγχώριο ούτε ευρωπαϊκό τίτλο. Στην Ισπανία είχε χάσει το πρωτάθλημα από τη Ρεάλ Μαδρίτης, ενώ στο Champions League είχε αποκλειστεί στα προημιτελικά από τη Γιουβέντους.

Την ίδια στιγμή η μισητή αντίπαλος Ρεάλ Μαδρίτης άρχιζε το σερί των κατακτήσεων Champions League, 3 τον αριθμό, κάτι που κανένας ευρωπαϊκός σύλλογος δεν είχε καταφέρει στο παρελθόν.

Ο Βαλβέρδε κλήθηκε να ξαναβάλει το… τρένο στις ράγες της επιτυχίας και της κατάκτησης τίτλων. Με τον… υπεργαλαξιακό παικταρά Μέσι, αυτό μπορεί να ακουγόταν εύκολο, αλλά δεν ήταν καθόλου έτσι.

Στην Μπαρτσελόνα δεν αρκούν μόνο οι νίκες…

Mes que un club. Κάτι παραπάνω από ένας σύλλογος. Η Μπαρτσελόνα είναι από μόνη της μια ολόκληρη φιλοσοξία. “Η Μπάρτσα είναι ένα κλαμπ στο οποίο δεν αρκεί να νικάς μόνο“. Η παραπάνω φράση ανήκει στον Πεπ Γκουαρδιόλα και έχουν συμπληρωθεί 10 χρόνια από τότε που την είπε. “Πρέπει να παίζεις το απόλυτο ποδόσφαιρο και να κερδίζεις όποιο τίτλο διεκδικείς“, συνέχισε τότε ο Πεπ και… μαντέψτε: Έχει ακόμη απόλυτο δίκιο!

Έχοντας υπάρξει κομμάτι της ιστορίας της ως παίκτης και μάλιστα στην περίοδο Κρόιφ, ο Βαλβέρδε γνώριζε καλά ότι η αποστολή του ήταν δύσκολη από την αρχή. Το ξεκίνημά του στην πρώτη του σεζόν στον πάγκο της Μπαρτσελόνα ήταν εντυπωσιακό: Αήττητος για 29 αγώνες! Το “μυρμήγκι” είχε τελικά τη συνταγή της επιτυχίας για όλα;

Για την Μπαρτσελόνα τα 4 χρόνια αποχής από το θρόνο της πρωταθλήτριας Ευρώπης είναι πολλά. Είναι κάτι το οποίο δεν αναπληρώνεται με την κατάκτηση του πρωταθλήματος στην Ισπανία πλέον, αφού οι Καταλανοί είναι κυρίαρχοι την τελευταία δεκαπενταετία εντός των τειχών. Ωστόσο, όταν μιλάμε για ένα μέγεθος όπως η Μπαρτσελόνα η πρωτιά σε όλα τα επίπεδα είναι μονόδρομος, σχεδόν ψύχωση. Από αυτό και μόνο καταλαβαίνει κανείς πόσο δύσκολο είναι να προπονείς αυτήν την ομάδα.

Το πρωτάθλημα επέστρεψε άμεσα στη Βαρκελώνη: Η Μπαρτσελόνα κατέκτησε τη La Liga και μάλιστ,α με 19 βαθμούς διαφορά από τη δεύτερη Ρεάλ Μαδρίτης! Αυτό μάλιστα! Ωστόσο ο αποκλεισμός από τη Ρόμα στους 8 του Champions League με ανατροπή σκορ (4-1, 3-0) του έκοψε πολλούς πόντους εκτίμησης από τη διοίκηση. Αχ, αυτά τα ανοιξιάτικα προημιτελικά…

Την επόμενη σεζόν πήρε πάλι το πρωτάθλημα στην Ισπανία, ίσως λίγο λιγότερο εύκολα από την πρώτη σεζόν. Και πάλι αποκλείστηκε εκ νέου με εμφατικό τρόπο από τη μετέπειτα πρωταθλήτρια Ευρώπης Λίβερπουλ (3-0, 4-0), ζευγαρώνοντας τους ντροπιαστικούς αποκλεισμούς τα τελευταία δύο χρόνια. Ήταν ένας δεύτερος ημιτελικός στο Άνφιλντ. Την Πρωτομαγιά του 2019, ο Μέσι είχε κατατροπώσει μόνος του τη Λίβερπουλ (3-0 στο Καμπ Νου). Ανάλογη εμφάνιση επιφύλασσε και για τον επαναληπτικό της 7ης Μαΐου στο Λίβερπουλ. Όμως δεν είχε συμπαραστάτες. Αυτό το στοιχείο, αυτή η έλλειψη στελεχών της ενδεκάδας δίπλα στο Μέσι έμελλε τελικά να του κοστισουν τη θέση του. Φάνηκαν στους ευρωπαϊκούς αγώνες του κορυφαίου επιπέδου, επειδή ακριβώς εκεί κάθε λάθος στοιχίζει.

Εξάλλου, φέτος, μέχρι την απόλυσή του Βαλβέρδε, οι Μπλαουγκράνα δεν έπειθαν με τις εμφανίσεις τους, παρά το γεγονός ότι δεν έχουν χάσει ποτέ την επαφή με την κορυφή του ισπανικού πρωταθλήματος και συνεχίζουν στους 16 του φετινού Champions League.

Είναι ξεκάθαρα αυτοί οι 2 τελευταίοι ταπεινωτικοί αποκλεισμοί καθοριστικοί για την εν τέλει απομάκρυνση του Βάσκου τεχνικού από την Μπαρτσελόνα; Ναι. Ξεκάθαρα! Αλλά και όχι. Για να δούμε τι συνέβη στη περίοδο Βαλβέρδε στον πάγκο των Μπλαουγκράνα, πρέπει να ρίξουμε φως στο ρόστερ της Μπαρτσελόνα.

Ερνέστο Βαλβέρδε, μια επιλογή με άρωμα… εθνικής Αργεντινής

Ο Λιονέλ Μέσι σέβεται τον Ερνέστο Βαλβέρδε. Συμφώνησε από την αρχή με την πρόσληψή του. Ίσως να βρίσκεται κατά έναν τρόπο και πίσω από το έντονο, διαρκές φλερτ μαζί του για την ανάληψη του πάγκου.

Στη μετά-Πεπ Γκουαρδιόλα εποχή, το tiki taka ποδόσφαιρο της Μπαρτσελόνα πήγαινε με αυτόματο πιλότο. Ο Μαρτίνο, αλλά και ο Λουίς Ενρίκε, σκέφτηκαν αμφότεροι κάτι έξυπνο: Προσάρμοσαν το ποδόσφαιρο κατοχής σε ένα ποδόσφαιρο διαρκής ζήτησης της μπάλας. Στα χρόνια του Γκουαρδιόλα, η Μπαρτσελόνα επιδίωκε να έχει την μπάλα, ώστε να φτιάχνει επικίνδυνα -και ωραία!- πράγματα με αυτή. Τα επόμενα χρόνια όμως κυνηγούσε να έχει την μπάλα περισσότερο από ποτέ.

Η φυγή παικτών όπως ο Τσάβι και ο Ινιέστα -ακόμη και ο Μπουσκέτς που την… έκανε για τα στόπερ ή για τον διττό ρόλο του ψευτο-“εξαριού”- άλλαξαν την Μπαρτσελόνα. Για να επιβιώσει το στυλ που ήθελε χώρους στον Μέσι και διαρκές proactive ποδόσφαιρο, η Μπαρτσελόνα δεν έπρεπε να περιμένει: Χρειάστηκε να πιέσει, να δημιουργήσει ρήγματα στον αντίπαλο, να βρει υπεραριθμίες, να εκμεταλλευτεί κενά. Και από εκεί και πέρα, χρειαζόταν μια σούπερ τριάδα μπροστά! Όταν το ένα μέλος της τριάδας ήταν σταθερά ο Μέσι, τα πράγματα έμοιαζαν εύκολα για τους υπόλοιπους. Είναι αλήθεια ότι οι Ετό και Βίγια δεν πήραν την αναγνώριση που τους άξιζε. Τους “έφτιαχνε” ο Μέσι, έλεγαν όλοι, όμως εκεί που εκείνοι πέτυχαν, απέτυχε ολόκληρος Ζλάταν Ιμπραΐμοβιτς.

Με τον Βαλβέρδε, η Μπαρτσελόνα ξέφυγε αρκετά από το tiki taka, το 100% επιθετικό ποδόσφαιρο με την ασφυκτική πίεση στην μπάλα, την ολοκληρωτική σχεδόν κατοχή και το ομαδικό πνεύμα στην επίθεση. Έγινε περισσότερο κυνική, σκεφτόταν αρκετά και το αμυντικό μισό του γηπέδου και γενικά φάνηκε σα να είναι μια διαφορετική έκδοση της Μπαρτσελόνα που όλος ο ποδοσφαιρικός πλανήτης θαύμαζε επί χρόνια.

Ο Βαλβέρδε δεν είχε στη μεσαία γραμμή παίκτες της ποιότητας των προκατόχων του. Κι επίσης, ως “μυρμήγκι”, ως προπονητής δηλαδή που ήρθε από τα χαμηλά στα ψηλά, σιχαίνεται τις αρτίστες χαμηλά στα χαφ. Για τον λόγο αυτόν, δεν τα βρήκε ποτέ με τον Ράκιτιτς, παρά τις ποδοσφαιρικές αρετές του Κροάτη και τις μακρινές μπαλιές που επιχειρεί.

Ο Βαλβέρδε ως διαχειριστής ρόστερ

Ανέκαθεν ο Βαλβέρδε ήταν ο προπονητής που αντιμετώπιζε το αγωνιστικό πλάνο ως εξίσωση που πρέπει να λυθεί. Ο Βαλβέρδε λατρεύει την ένταση ψηλά, ειδικά στο πρώτο 20λεπτο κάθε αγώνα, αλλά χρειάζεται σκληρούς ποδοσφαιριστές στη μεσαία γραμμή.

Εφόσον η μετατόπιση του Μέσι στην επίθεση του έλυνε το πρόβλημα, ο Βαλβέρδε συνέχισε έτσι: Έδινε στον Αργεντινό ολοένα και περισσότερο -και πιο κομβικό- ρόλο και ο Μέσι το απολάμβανε. Όπως δηλαδή περίπου συμβαινει στην εθνική Αργεντινής. Αφού ο Βαλβέρδε δεν μπορούσε να έχει τους σκληρούς “κόφτες” που χρειαζόταν, ας έχει τουλάχιστον υπεραριθμία στη μεσαία γραμμή.

Μα δεν μπορούσε ο Βαλβέρδε να προσθέσει παίκτες στο ρόστερ; Να μια “χτυπητή” αδυναμία του Τσινγκούρι! Στα χρόνια του Βαλβέρδε στον πάγκο της, η Μπαρτσελόνα βίωσε το φιάσκο της αγοράς του Ουσμάν Ντεμπελέ. Ο πρόεδρος του αγόρασε τους Βιδάλ και Γκριζμάν κι εκείνος τους υποδέχτηκε με “κρύα καρδιά”. Τελικά, τους χρησιμοποίησε ως “εργαλεία” του παιχνιδιού του κι όχι ως πρωταγωνιστές.

Ο Ερνέστο Βαλβέρδε ζήτησε με λαχτάρα τον Φρένκι ντε Γιονγκ κι επίσης, στήριξε νέους ταλαντούχους ποδοσφαιριστές: Τον Νέλσον Σεμέδο, τον Σέρχι Ρομπέρτο, τον Φατί, τον Φίρπο.

Τώρα έρχεται στη θέση του Βαλβέρδε ο Κίκε Σετιέν για να πράξει κάτι εντελώς άλλο: Να μάθει στην Μπαρτσελόνα να κερδίζει με ένα δικό της αγωνιστικό πλάνο, να την μάθει να παίζει με όσο γίνεται λιγότερο μέσο. Ο βιρτουόζος Αργεντίνος αρχηγός βαδίζει πια προς τα 33 του χρόνια…

Το επόμενο βήμα του Ερνέστο Βαλβέρδε

Επειδή η ΑΕΚ είχε προσεγγίσει προ ολίγων μηνών τον Κίκε Σετιέν, δίνεται η εντύπωση πως μπορεί και ο Ολυμπιακός να πλησιάσει ξανά στον Ερνέστο Βαλβέρδε, αν αποτύχει ο Πέδρο Μαρτίνς.

Είναι λανθασμένη η εντύπωση ότι ο Σετιέν είχε βρεθεί κοντά στην ΑΕΚ. Μετά την πρώτη διερευνητική επαφή, ο Κίκε Σετιέν απέρριψε την προοπτική δίχως δεύτερη σκέψη, δίχως να ακούσει καν λεπτομέρειες. Από το ρεπορτάζ της ΑΕΚ εκείνης της περιόδου προκύπτει ότι ο ίδιος περίμενε κάτι μεγάλο και τώρα δικαιώνεται απόλυτα!

Όσο για τον Βαλβέρδε, αναμένεται να εξαργυρώσει την επιτυχία του να καθίσει στον πάγκο της Μπαρτσελόνα με κάποιον εξίσου μεγάλο πάγκο. Ο Βαλβέρδε, που κέρδισε 2 πρωταθλήματα Ισπανίας με τους Μπλαουγκράνα, σε καμία περίπτωση δεν είναι αμελητέο μέγεθος. Ο Βαλβέρδε ανήκει πλέον στον κορυφαίο επίπεδο και φιγουράρει από το top… ράφι προπονητών. Η Ισπανία και η Ιταλία φαντάζουν ως οι επόμενοι πιθανότεροι προορισμοί του. Στην Μίλαν θα τον ήθελαν πολύ, δεν είναι απίθανη και η επιστροφή του σε κάποια από τις Βαλένθια, Βιγιαρεάλ (κατά σειρά), μιας και οι τελευταίες δεν έχουν… σταυρώσει προπονητή με μακροχρόνια προοπτική τα τελευταία χρόνια.

Ένας άλλος προπονητής στη θέση του θα εποφθαλμιούσε δίχως άλλο μια θέση στο πανάκριβο πρωτάθλημα της Premier League. Ο Βαλβέρδε όμως παραμένει πάντα ένας Τσινγκούρι, ένα “μυρμήγκι” των πάγκων, ένας low profile στρατιώτης, έτοιμος να δεχτεί την πρόκληση του επόμενου ποδοσφαιρικού project που θα χτυπήσει την πόρτα του…